Ο διευθυντής της ΕΜΥ Θοδωρής Κολυδάς εξηγεί τα πάντα για το φαινόμενο που ανησύχησε πολλούς πολίτες

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2005, ο James Hansen του Ινστιτούτου Goddard της NASA και οι συνεργάτες του έτρεξαν μοντέλα που αύξησαν την κάλυψη των contrails στη μελέτη του Minnis κατά έναν παράγοντα πέντε. Ακόμη και με αυτή τη σημαντική αύξηση, η ομάδα του Χάνσεν διαπίστωσε ότι η παγκόσμια μέση μεταβολή της θερμοκρασίας ήταν στη περιοχή του 0,03 ° C ( 0,05 ° F) – δηλαδή ένα μικρό ποσό.

Πόσο χρόνο διαρκούν τα contrails;
Αυτό εξαρτάται από τις συνθήκες υγρασίας. Εάν η ατμόσφαιρα σε αυτό το ύψος είναι ξηρή τότε δεν δημιουργούνται καθόλου contrails ή σβήνουν σχεδόν αμέσως μετά τη δημιουργία τους. Εάν η υγρασία είναι υψηλή, ειδικά όπως τη χθεσινή ημέρα που έχουμε την έλευση νεφών cirrus, τότε αργούν να σβήσουν τα νέφη αυτά και απλώνονται στον ουρανό. Μια μελέτη έδειξε ότι contrails από μόλις έξι αεροσκάφη μπορούν να επεκταθούν σε περίπου 7.700 τετραγωνικά μίλια (David Travis του Πανεπιστημίου του Wisconsin – Whitewater και δύο συνεργάτες)

Εχει ακουστεί ότι γίνεται σπορά των νεφών. Αληθεύει αυτό και αν ναι γιατί γίνεται;
Ναι, αληθεύει. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί η δημιουργία χαλαζιού και να προστατευτούν οι καλλιέργειες. Μόλις εμφανιστούν τα καταιγιδοφόρα σύννεφα οι πιλότοι δέχονται σήμα για άμεση απογείωση από τους μετεωρολόγους του σταθμού εδάφους. Το αεροπλάνο που θα ρίξει τον ιωδιούχο άργυρο πετάει χαμηλά (κάτω από την βάση του σύννεφου) και οδηγούμενο από τον μετεωρολόγο, μέσω ασυρμάτου, εντοπίζει τις περιοχές με έντονα ανοδικά ρεύματα (αναταράξεις). Μόλις ο πιλότος αισθανθεί το τράνταγμα ενεργοποιεί την γεννήτρια σκόνης ιωδιούχου αργύρου, η οποία ψεκάζει το σύννεφο με την σκόνη. Η σκόνη σκορπίζεται κι αναρροφάται από τα ανοδικά ρεύματα φτάνοντας σε ύψος χιλιάδων μέτρων. Ταυτόχρονα ένα δεύτερο αεροπλάνο πετάει σε μεγάλο ύψος (~5Km) προς τον κύριο νεφικό όγκο κι ελευθερώνει ξηρό πάγο. Ο ξηρός πάγος δρα καλύτερα σε χαμηλότερες θερμοκρασίες απ’ ότι ο ιωδιούχος άργυρος

Γύρω από κάθε κόκκο συμπυκνώνεται το νερό και σχηματίζει μικροσκοπικά σταγονίδια ή παγοκρυστάλλους (τεχνητοί πυρήνες συμπύκνωσης). Έτσι σχηματίζονται περισσότεροι και μικρότεροι χαλαζόκοκκοι απ’ ότι θα σχηματιζόταν χωρίς αυτήν την παρέμβαση. Το χαλάζι λιώνει πριν φτάσει στο έδαφος ή (στην χειρότερη) περίπτωση προσγειώνεται σε μικρότερη ποσότητα και μέγεθος απ’ ότι αν έπεφτε φυσικά. Γίνονται επιχειρήσεις «βομβαρδισμού» εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια

Γιατί να θέλουμε να ελέγξουμε τον καιρό;
Κυρίως για οικονομικούς αλλά και κοινωνικούς λόγους. Ας ξεκινήσουμε με μερικούς απόλυτους αριθμούς: 8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της ξηρασίας παγκοσμίως, με μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας στην Κένυα, την Αιθιοπία, την Ερυθραία, τη Σομαλία κ.α. Και αν φαίνεται ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν μόνο τριτοκοσμικές χώρες της Αφρικής, τότε αρκεί να αναφερθεί ότι, στις Η.Π.Α., 300.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τυφώνες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ 1 τρισ. δολάρια έχουν δοθεί για την αποκατάσταση των ζημιών από τυφώνες, από το 1980 μέχρι σήμερα. Τι θα γινόταν, λοιπόν, αν υπήρχε η ευκαιρία να μειωθούν ή ακόμα και να σταματήσουν όλα τα παραπάνω; Να προκληθούν βροχές, εκεί που υπάρχει ξηρασία; Να αποδυναμωθούν οι θύελλες, εκεί που έχουν τη δύναμη να σκοτώσουν;

Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε τεχνητή βροχή;
Βομβαρδισμός σύννεφων έχει γίνει και για την πρόκληση βροχής από στρωματόμορφα σύννεφα ή κάποια είδη σωρειτών (ανεπτυγμένα σύννεφα καθ ύψος) Τα αποτελέσματα είναι αμφιλεγόμενα. Η μέθοδος αυτή για την πρόκληση τεχνητής βροχής είναι αναποτελεσματική γιατί προϋποθέτει την ύπαρξη σύννεφων καταλλήλου πάχους. Η Ελλάδα μετείχε το 1990 σε ένα τέτοιο πρόγραμμα με τη μεγάλη ξηρασία αλλά δεν υπήρξε απολύτως κανένα αποτέλεσμα

Μπορούμε όμως να αποτρέψουμε τη βροχή . Η τελευταία επίδειξη τεχνογνωσίας έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008, όπου στην Κίνα έγινε χρήση 30 αεροπλάνων, 4.000 ρουκετών και 7.000 αντιαρματικών όπλων, ώστε να αποτραπούν οι πολύ έντονες βροχές στην τελετή έναρξης και λήξης, κατά τη διάρκεια των αγώνων. Οι Κινέζοι τα κατάφεραν αφού μακριά από το Πεκίνο και σε απόσταση 100 χιλιομέτρων αποδυνάμωναν τις ισχυρές καταιγίδες έχοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα

Υπάρχουν εφαρμογές για στρατιωτικούς σκοπούς;
Ναι. Ένα εγχείρημα της ψυχροπολεμικής περιόδου ήταν το Project «Cirrus στην Αμερική Ο σκοπός του εγχειρήματος ήταν η σπορά πυρήνων συμπύκνωσης σε ολόκληρους τυφώνες με σκοπό τον έλεγχο της κίνησής τους. Τον Οκτώβρη του 1947, ένα πολεμικό αεροπλάνο (στα πλαίσια του Project «Cirrus») πέταξε πάνω από έναν τυφώνα και απέθεσε ιωδιούχο άργυρο (περίπου 40 κιλά ) . Έχουν ανακαλυφτεί υλικά που απορροφούν νερό σε πολλαπλάσιο της μάζας τους κι αυτά μπορεί να επηρεάσουν την υγρασία περιοχών της ατμόσφαιρας με άμεσες συνέπειες στον καιρό. Ένα άλλο project ήταν το “Popeye”.

Χρησιμοποιήθηκε η τροποποίηση των κλιματολογικών συνθηκών στον πόλεμο του Βιετνάμ και του Λάος Από το 1966 ως το 1971 έγιναν πάνω από 260 πτήσεις σποράς σύννεφων με σκοπό να βρέχει συνέχεια και να βαλτώσει το μονοπάτι Ho Chi Minch (Χο Τσι Μινχ) ώστε να γίνει δυσχερής ο ανεφοδιασμός των Βιετναμέζων. Απ’ ότι φαίνεται (χωρίς να υπάρχουν απόλυτες αποδείξεις) ο Αμερικάνικος στρατός πέτυχε τ’ αποτελέσματα που ήθελε. Την επιχείρηση «Ποπάϊ» ανακάλυψε ο δημοσιογράφος Jack Anderson (Τζακ Άντερσον) των Νιού Γιόρκ Τάϊμς.

Εχει ακουστεί ότι με Laser μπορεί να γίνει τροποποίηση του καιρού. Μπορεί να γίνει αυτό;
Πριν από 3 χρόνια μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης κατάφερε να επιτύχει τροποποίηση καιρού με χρήση laser. Ήταν Μάιος του 2010, όταν ο δρ. Jerome Kasparian αποκάλυψε τα αποτελέσματα μιας πρωτοποριακής έρευνας που χρησιμοποιούσε laser υψηλής ισχύος για την πρόκληση βροχής. Τα αποτελέσματα όμως μέχρι στιγμής είναι πενιχρά και δεν μπορούν να εφαρμοστούν επιχειρησιακά. Υπάρχουν και πολλές άλλες τεχνικές γεωμηχανικής που προς το παρόν βρίσκονται σε ερευνητικό πεδίο (όπως χρήση των ζωνών Van Allen στην ιονόσφαιρα, ανάδευση των υδάτων των ωκεανών κ.α. ) 

Όπως είναι φυσικό υπήρχαν πολλές αντιδράσεις από τους αφυπνισμένους και αψέκαστους που δεν δέχονται τίποτα που δεν είναι σύμφωνο με τη θεωρία τους. Για τους αφυπνισμένους όποιος δεν πιστεύει τη θεωρία τους και προχωράει με τη λογική και την επιστήμη, είναι βαλτός και πληρωμένος. Όλο αυτό μας θυμίζει… λίγο θρησκεία. Πιστεύεις στους ψεκασμούς, άθεε;