Βάζουμε ένα τέλος στις φήμες και τους μύθους για τα φίδια.

Blogs και Εφημερίδες τρομοκρατούν τον κόσμο σε όλη την Ελλάδα. Δείχνουν φωτογραφίες και αναφέρουν παντού σκοτωμένα φίδια και λένε ότι υπάρχει επιδρομή φιδιών. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οι φωτογραφίες που δείχνουν από τα νεκρά φίδια είναι χωρίς δηλητήριο και εντελώς ακίνδυνα στον άνθρωπο.

Δήθεν επιδρομή δεν υπάρχει. Ούτε είναι πρωτοφανές όπως μερικοί αναφέρουν. Τα φίδια υπάρχουν και με την ζέστη βγαίνουν στο τσιμέντο για να “λιαστούν” και να ζεσταθούν.

Υπάρχουν sites και κοινότητες που μπορούν να απαντήσουν οι ειδικοί σε ερωτήσεις των πολιτών όπως το http://www.herpetofauna.gr και το http://www.elerpe.org

Ας δούμε παρακάτω μερικά πράγματα και κάποιες αλήθειες γύρω από τα φίδια μήπως και πάψει αυτή η μυθομανία που πάει από γενιά σε γενιά!

Ένα παρεξηγημένο ζώο

Το φίδι είναι παρεξηγημένο ζώο στην χώρα μας και για τον λόγο αυτό συνήθως προκαλεί τον φόβο και τον πανικό που συχνά οδηγούν στην εξόντωση του ζώου. Κανένα φίδι δεν κυνηγάει ανθρώπους, όπως πολλές άτοπες μαρτυρίες αναφέρουν, ούτε επιτίθεται ποτέ λόγω της υποτιθέμενης “κακίας” του. Όλοι αυτοί οι μύθοι, μαζί με την έλλειψη σωστής πληροφόρησης, έχουν οδηγήσει στην άδικη αντιπάθεια των ανθρώπων απέναντι στα φίδια με άσχημα αποτελέσματα βίαιης συμπεριφοράς και πανικού στην παραμικρή θέα αυτού του ερπετού.

Οποιοδήποτε φίδι αντιληφθεί την παρουσία ανθρώπου προσπαθεί πανικοβλημένο να διαφύγει προς κάθε κατεύθυνση και το μόνο που δεν θέλει εκείνη την στιγμή είναι να κάτσει και να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο. Αυτή είναι και η κύρια μορφή άμυνας των φιδιών. Κατόπιν εάν το φίδι εγκλωβιστεί σε κάποιο μέρος αντιμέτωπο με τον άνθρωπο τότε θα προσπαθήσει να τρομάξει τον “θύτη” του στρέφοντας το κεφάλι του προς αυτόν και βγάζοντας τον χαρακτηριστικό δυνατό συριγμό που ακούγεται σαν επαναλαμβανόμενο “Σσσσς”. Στις περιπτώσεις και μόνο που το ζώο πατηθεί ή αρπαχτεί από κάποιο χέρι έτσι ώστε νιώσει ανήμπορο και ανίκανο να ξεφύγει ή ακόμα όταν ο “θύτης” του έχει πλησιάσει απειλητικά κοντά, τότε και χρησιμοποιεί την έσχατη άμυνά του, το δάγκωμα. Σε καμία άλλη περίπτωση, κανένα φίδι δεν θα έρθει από μόνο του κοντά στον άνθρωπο που τόσο φοβάται για να επιτεθεί και να διακινδυνέψει την ζωή του. Όλα τα άλλα που κατά καιρούς ακούγονται είναι απλά επιβλαβείς μύθοι…

Οικολόγοι που αμολάνε φίδια

Πως δημιουργήθηκε ο μύθος αυτός;

Στη χώρα μας υπάρχουν ελάχιστα κέντρα περίθαλψης άγριων ζώων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις δέχονται τραυματισμένα φίδια. Όταν ένα τραυματισμένο φίδι αναρρώσει και έρχεται η ώρα να επανενταχθεί στο περιβάλλον από το οποίο προήλθε, τα μέλη του κέντρου περίθαλψης το μεταφέρουν εκεί και το απελευθερώνουν. Επίσης, λέγεται, χωρίς όμως να έχει επιβεβαιωθεί, πως μια παλιότερη αντιπαράθεση συγκεκριμένου κέντρου περίθαλψης με λαθροκυνηγούς έδωσε το έναυσμα στους λαθροθήρες να ξεκινήσουν και να διασπείρουν το μύθο αυτό, εις βάρος των εθελοντών, τους οποίους πολλοί ονομάζουν ως “οικολόγους” σε μία γενική έννοια.

Επίσης για να επανενταχθεί κάποιο ζώο στο φυσικό του περιβάλλον πρέπει να υπάρξει σχετική άδεια από το Δασαρχείο και στην επανένταξη (ή λανθασμένα “απελευθέρωση”) του ζώου να υπάρχει παρών και δασικός υπάλληλος.

Μπορείτε να βρείτε και άλλα άρθρα που θα σας δώσουν να μάθετε αναλυτικότερα για αυτούς τους μύθους στο http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=narticle

Φίδια στην Ελλάδα:

Υπάρχουν αρκετά είδη φιδιών στην Ελλάδα και συγκεκριμένα 23 είδη. Απ’ αυτά μόνο λίγα είναι με δηλητήριο και συγκεκριμένα 7 είδη έχουν δηλητήριο, τα οποία από τα 7 είδη φιδιών τα 2 είδη έχουν ασθενές δηλητήριο και είναι Οπισθόγλυφα*

Τα υπόλοιπα 16 είδη φιδιών δεν έχουν καθόλου δηλητήριο και είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο!

Το φίδι τρέφεται με μικρά ζώα, πουλιά, αυγά ή έντομα. Ένα φίδι μπορεί να φάει και 1000 ποντίκια καθ’ όλη τη διάρκεια της ζώη τους καθιστώντας τα ωφέλιμα προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο!

Η αναγνώριση φιδιών είναι εύκολη σε γενικές γραμμές, και μπορεί ο κάθε πολίτης να μπει στον φωτογραφικό ευρετήριο (http://www.herpetofauna.gr/index.php?module=catalogue) και να τα αναγνωρίζουν μόνοι τους.

Τι είναι τα οπισθόγλυφα;

*Τα δόντια που εκχέουν το δηλητήριο είναι στο πίσω μέρος του στόματος πράγμα που καθιστά πολύ δύσκολη την έγχυση στον άνθρωπο. Ακόμα όμως κι αν αυτή γίνει εφικτή, το δηλητήριο του είναι ασθενές και δεν αποτελεί κίνδυνο. Τα συμπτώματα που μπορούν να προκληθούν από μεγάλη ποσότητα δηλητηρίου είναι πρήξιμο και πόνος, ίσως και πυρετό σε ευαίσθητα άτομα. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως υποχωρούν σε μερικές ώρες, χωρίς ιατρική αγωγή.

Ποιά είναι τα φίδια που έχουν δηλητήριο;

• Οχιά της Μήλου (Macrovipera schweizeri)
• Οθωμανική Οχιά (Montivipera xanthina)
• Οχιά (Vipera ammodytes)
• Αστρίτης (Vipera berus)
• Νανόχεντρα (Vipera ursinii)

Και τα φίδια με ασθενές δηλητήριο:

• Αγιόφιδο (Telescopus fallax)
• Σαπίτης (Malpolon insignitus)

Βάζουμε ένα τέλος πια στον μύθο ότι όλα τα φίδια είναι επικίνδυνα, και ότι οι οικολόγοι τα απελευθερώνουν.

ΠΗΓΗ: Ελληνικο Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας