Το ψεύτικο ρητό του Ισοκράτη για την «αυτοκαταστροφή της δημοκρατίας»

Ο ισχυρισμός ότι ο Ισοκράτης σε λόγο του αναφέρθηκε σε “αυτοκαταστροφή της δημοκρατίας” είναι ψευδής.

Το ρητό και η συγκεκριμένη ερμηνεία που του αποδίδεται κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήδη από το 2014, ωστόσο η εικόνα που δείχνει το συγκεκριμένο απόσπασμα κάνει ξανά το γύρο του διαδικτύου καθιστώντας την ανάλυση του τι ειπώθηκε στη πραγματικότητα ιδιαίτερα χρήσιμη.

Το συγκεκριμένο απόσπασμα λοιπόν αναφέρει τα εξής. [πηγή]

Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.

Η απόδοση στα νέα ελληνικά:

Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.

Όπως βλέπουμε λοιπόν στο συγκεκριμένο απόσπασμα ο Ισοκράτης δε κάνει πουθενά λόγο για “αυτοκαταστροφή της δημοκρατίας” στο πλαίσιο “κατάχρησης του δικαιώματος ελευθερίας και ισότητας”.

Με βάση τα παραπάνω ο αρχικός ισχυρισμός κρίνεται ψευδής.