Τι είναι η χειρονομία στις φωτογραφίες και γιατί την κάνουν..

Με αφορμή κάποια δημοσιεύματα σχετικά με τη δήθεν μασονική προέλευση της απεικόνισης σε πίνακες μιας συγκεκριμένης χειρονομίας (ενωμένα τα 2 δάκτυλα) ο φίλος του Blog Σταύρος μας έστειλε το παρακάτω διαφωτιστικό μήνυμα:

Έριξα μία ματιά στα βάθη του ίντερνετ, και από ό,τι φαίνεται είναι κάτι για το οποίο φημίζεται ιδιαίτερα ο Greco – σε όλους τους πίνακές του υπάρχει κάποιος που έχει τα δάχτυλά του έτσι. Είναι προκλητικό να το φανταστεί κανείς σαν μία δική του ιδιαιτερότητα που αργότερα άλλοι καλλιτέχνες άρχισαν να αντιγράφουν, οδηγώντας σε ένα positive feedback loop: επειδή τόσοι προηγούμενοι σπουδαίοι είχαν τα δάχτυλά τους κατά αυτό τον τρόπο στα πορτραίτα τους, όσοι είχαν επίγνωση αυτού είχαν την τάση να αποθανατίζονται με την ίδια λεπτομέρεια.

eeggs.com , essaysforstudent

Αυτό όμως δεν είναι ικανοποιητικό. Το πορτραίτο του Αλφόνσου Ε’ είχε ζωγραφιστεί από τον Ισπανό ζωγράφο Vicente Juan Masip, που πέθανε όταν ο Greco ήταν μόνο 5 χρονών. Στους πίνακές του συνήθιζε και αυτός να αναπαραστά τα δάχτυλα έτσι, ιδίως όταν αναπαραστούσε το Χριστό.

Το ίδιο συνήθιζε και ο Sebastiano del Piombo, της ίδιας εποχής και χώρας (Ισπανία)

Πριν από αυτούς, το ίδιο μοτίβο στα δάχτυλα ενίοτε χρησιμοποιούσε και ο Μιχαήλ Άγγελος (αρκετά συχνά σε αναπαραστάσεις του Χριστού ή της Παναγίας), αλλά πηγαίνοντας πιό πριν, στον 15ο αιώνα, δεν παρατηρείται καθόλου στα έργα του Leonardo da Vinci (αυτός προτιμούσε τον δείκτη που δείχνει στον ουρανό), ενώ ο Botticelli μερικές φορές χρησιμοποιεί κάτι παρόμοιο αλλά με το ένα από τα δύο δάχτυλα να κάμπτεται πίσω από το άλλο.

Από την άλλη, κοιτάζοντας μπόλικα δείγματα ζωγραφικής του Greco, σε πολλά από αυτά (αν όχι στα περισσότερα), δεν εμφανίζεται αυτή η χειρονομία, οπότε η πληροφορία που βρήκα νωρίτερα στο διαδίκτυο ότι αυτό ήταν ένα ‘easter egg’ που αυτός φρόντιζε να βάζει πάντα στους πίνακες του είναι και αυτή μύθος…

Τα περισσότερα δείγματα φαίνονται να προέρχονται από τον 16ο αιώνα (και κανένα νωρίτερα), που μάλλον υποδηλώνει ότι τότε ήταν της μόδας στη ζωγραφική και έχει διατηρηθεί κάποια τάση μίμισης έκτοτε. Φυσικά η μασονία δεν αναπτύχθηκε πριν τον 18ο αιώνα, ενώ αφενώς μεν τα πρόσωπα που κάνουν αυτή τη χειρονομία σε πολλούς άλλους πίνακές τους δεν την κάνουν, αφετέρου δε πολλά από τα πρόσωπα που κάνουν την χειρονομία σε πίνακες είναι κομπάρσοι σε μεγαλύτερες συνθέσεις, χωρίς κάποια εκδήλωση εξουσίας (η λίστα πινάκων που αναπαράγεται από site σε site έχει κάποιο selection bias).

Δυστυχώς δεν γνωρίζω περισσότερα για την ιστορία της τέχνης ως προς τις χειρονομίες και τα δάχτυλα, οπότε δεν μπορώ να κρίνω με τη βεβαιότητα ενός ειδικού το κατά πόσο η χειρονομία αυτή ήταν κάτι το σημαντικό κατά τον 16ο αιώνα. Αλλά δεν βλέπω τίποτα που να στηρίζει ότι πρόκειται για κάποια μυστική χειρονομία στα πλαίσια ενός παγκόσμιου συστήματος ελέγχου της κοινωνίας.

Σταύρος Δημητρακούδης

ΥΓ Θα παρακαλούσαμε όποιοι από τους αναγνώστες μπορούν “να ρίξουν περισσότερο φως ” στην υπόθεση να μας βοηθήσουν με τα σχόλια τους .

by antichainletter