“Η Θεωρία του Κικέρωνα”, δεν ανήκει στον Κικέρωνα

Ένα ευφυολόγημα που κυκλοφορεί αρκετά χρόνια, σε ιστότοπους και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εμφανίζει ψευδώς σαν συγγραφέα του, έναν από τους μεγαλύτερους ρήτορες και πολιτικούς της αρχαιότητας, τον Μάρκο Τύλλιο Κικέρων, ή απλά Κικέρωνα.

Ενδεικτικά το είδαμε: thesecretrealtruth, tilestwra, diaforetiko, athensmagazine, newsone.

Η απόδοσή του κειμένου στα ελληνικά είναι η παρακάτω:

Ο πτωχός, εργάζεται.
Ο πλούσιος, τον εκμεταλλεύεται.
Ο στρατιώτης προστατεύει και τους δυο.
Ο φορολογούμενος πληρώνει και για τους τρεις.
Ο απατεώνας, εκμεταλλεύεται και τους τέσσερις.
Ο μεθύστακας, πίνει στην υγεία και των πέντε.
Ο τραπεζίτης, εξαπατάει και τους έξι.
Ο δικηγόρος, αγορεύει ξεγελώντας και τους επτά.
Ο γιατρός, σκοτώνει και τους οκτώ.
Ο νεκροθάφτης, θάβει και τους εννέα.
Ο πολιτικός, ζει σε βάρος και των δέκα.

Στα αγγλικά το εντοπίσαμε σε μια – μάλλον κακή του- μετάφραση με τίτλο Cicero Philosophy (ή αλλού μπορεί να το συναντήσετε με τον τίτλο “The 11 axioms of marcus cicero”):

“Cicero’s 146 (43 B.C) of the Roman empire wrote a philosophy that is still valid:
1.”The Poor: Work & work.”
2.”The Rich: Exploit the poor.”
3.”The Soldier: Protects both.
4.”The Tax Payer: Pays for all the three.”
5.”The Wanderer: Rests for all the four.”
6.”The Drunk: Drinks for all the five.”
7.”The Banker: Robs all the six.”
8.”The Lawyer: Misleads all the seven.”
9.”The Doctor: Kills all the eight.”
10.”The Undertaker: Buries all the nine.”
11.”The Politician: Lives happily on account of all the ten.”

Όλες οι εξετασθείσες αναφορές του κειμένου είναι των τελευταίων ετών, δίχως να αναφέρουν κάποια πρωτογενή πηγή (διασωθέντες λόγοι, συγγράμματα ή αποσπάσματα).

Η παλιότερη εκδοχή που εντοπίσαμε στο διαδίκτυο φαίνεται να είναι “λάτιν”:

hay un viejo azulejo en Toledo, España, lleno de sabiduría popular, que dice:

(Υπάρχει ένα παλιό πλακίδιο στο Τολέδο της Ισπανίας, γεμάτη από σοφία, που λέει:)

La sociedad es así

El pobre trabaja
El rico le explota
El soldado defiende a los dos
El contribuyente paga por los tres
El vago descansa por los cuatro
El borracho bebe por los cinco
El banquero estafa a los seis
El abogado engaña a los siete
El médico mata a los ocho
El sepultero entierra a los nueve
El político vive de los diez

Η εικονογράφηση, σε μεγαλύτερο μέγεθος:

Απ ότι φαίνεται αυτό το χιουμοριστικό κείμενο είναι αγνώστου πατρός. (Ισπανού)

Το κείμενο που αποδίδεται στον Κικέρωνα, έχει πολλά από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα hoaxes (διαβάστε όλα όσα πρέπει να προσέχετε εδώ):

• 1ο. Το κείμενο δεν υπάρχει πουθενά, εκτός από τις αναπαραγωγές.
• 2ο. Δεν υπάρχει παραπομπή σε κάποιο αρχαίο κείμενο του Κικέρων.
• 3ο. Υπάρχουν πολλά λογικά σφάλματα. Π.Χ. Ο μεθύστακας/τραπεζίτης/δικηγόρος/γιατρός και νεκροθάφτης είναι πλούσιοι ή φτωχοί; Ένας φιλόσοφος, δεν θα έπεφτε σε κραυγαλέα, λογικά σφάλματα.
• 4ο. Ο Κικέρων, εκτός των άλλων, ήταν πολιτικός και δικηγόρος. Και μόνο λόγω επαγγέλματος δεν θα έκανε το λάθος να αποκηρύξει ή να καταφέρεται κατ΄αυτόν τον τρόπο για τα επαγγέλματα των συμπολιτών του.
• 5ο. Ο γιατρός, σκοτώνει και τους οκτώ, αλλά γιατί ο νεκροθάφτης και ο πολιτικός, την γλυτώνουν, αυτοί δεν πάνε στον γιατρό;
• 6ο Η παλιότερη εκδοχή του κειμένου που εντοπίσαμε, δεν αναφέρει τον Κικέρωνα σαν συγγραφέα του, αλλά είναι ανυπόγραφο.
• 7ο Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι υπερβολικά σύγχρονη (ακόμη κι αν ήταν παράφραση).

Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε ότι η “θεωρία του Κικέρων” δεν είναι του Κικέρωνα. Αποτελεί μια ακόμη περίπτωση ρητού που αποδίδεται σε κάποιο σημαντικό πρόσωπο (αυθεντία), ώστε να καταστεί περισσότερο δημοφιλές.