Αναποτελεσματικές οι εναλλακτικές θεραπείες κατοικιδίων

 Η εναλλακτική ιατρική, δηλαδή η ιατρική που ουδέποτε έχει αποδείξει την επιστημονική της αξία, φαίνεται πως ζει μέρες δόξης και στο χώρο της θεραπείας ζώων. Όπως θα δούμε παρακάτω, είναι όχι μόνο αναποτελεσματική, αλλά και δυνητικά επικίνδυνη για τους μικρούς μας φίλους.

Ως συνήθως, η “μόδα” των εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων, έρχονται στην Ελλάδα από το εξωτερικό. Το ίδιο ισχύει και με την εναλλακτική κτηνιατρική που φαίνεται να απολαμβάνει σχετικής δημοφιλίας και στη χώρα μας.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα από αναρτήσεις στον ηλεκτρονικό τύπο.

Και ένα παράδειγμα από σχετικό έντυπο:

Για ποιους λόγους οι αποκαλούμενες εναλλακτικές θεραπείες μπορεί να είναι επικίνδυνες για τα κατοικίδιά μας;

Η εύκολη απάντηση θα ήταν επειδή είναι επικίνδυνες και αναποτελεσματικές και για τους ανθρώπους! Ωστόσο, θα εξετάσουμε 4 από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους, υπό το πρίσμα της επιστημονικής τους αξίας.

Ομοιοπαθητική για ζώα

Η ομοιοπαθητική έχει προταθεί ως μια εναλλακτική λύση για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο “British Medical Journal” (BMJ) στις 13/12/16 και αξιολόγησε όλα τα έως τώρα δεδομένα για την αξία της ομοιοπαθητικής σε ζώα κτηνοτροφία, Οι Γερμανοί επιστήμονες αξιολόγησαν (μετα-ανάλυση) 52 έρευνες της περιόδου 1981-2014, διαπιστώνοντας πως με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την αξία της ομοιοπαθητικής σε ζώα.

Τον περασμένο Ιούλιο, σύμφωνα με το BBC, μια ομάδα 1.000 κτηνιάτρων στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπέγραψαν ψήφισμα ζητώντας από το Royal College of Veterinary Surgeons, το σταμάτημα της χρήσης ομοιοπαθητικής σε ζώα, με το αιτιολογικό του κινδύνου που αποτελεί για την ευημερία τους.

“Ναι αλλά στο δικό μου ζώο δουλεύει!” & “Τα ζώα δεν είναι άνθρωποι για να αντιλαμβάνονται το placebo effect”.

Η οποιαδήποτε θεραπευτική αξία της ομοιοπαθητική, περιστρέφεται γύρω από το “Φαινόμενο Placebo”, Το φαινόμενο placebo αναφέρεται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ένας ασθενής παρουσιάζει βελτίωση της πάθησής του ενώ λαμβάνει ένα ανενεργό φάρμακο, δηλαδή μια ουσία χωρίς πραγματική δράση για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Στις περιπτώσεις αυτές ο πάσχων πιστεύει ότι λαμβάνει ένα φάρμακο που θα τον βοηθήσει και, όπως φαίνεται, η πεποίθηση αυτή και μόνο συντελεί στη βελτίωση του προβλήματος.

Ένα τεκμηριωμένο παράδειγμα του φαινομένου, είναι η περίπτωση του βηματοδήτη. Έχει παρατηρηθεί σε ασχθενείς στους οποίους τοποθετήθηκε βηματοδότητης, ουσιαστική βελτίωση της καρδιακής λειτουργίας, πριν καν τεθεί το μηχάνημα σε λειτουργία.

Το επιχείρημα των ομοιοπαθητικών κτηνιάτρων είναι πως τα ζώα δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν πως παίρνουν φάρμακο για να ανταποκριθουν σε αυτό, έστω και στα πλαίσια του placebo effect.

Σύμφωνα με τον Edzard Ernst όμως, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Στα κατοικίδια παρατηρείται το φαινόμενο της υποβολής (προγραμματισμός) καταστάσεων από τους ιδιοκτήτες τους. Αυτού του είδους η “πλύση εγκεφάλου”, μπορεί να μεταφερθεί στο ζώο από τις αντιδράσεις του αφεντικού του. Δηλαδή εάν κάποιος πιστέψει πως το ομοιοπαθητικό φάρμακο δουλεύει, μπορεί τρόπον τινά, να μεταφέρει αυτή την εντύπωση στο κατοικίδιό του.. Όπως τα διάσημα σκυλιά του Πάβλοφ, έτσι και οι άνθρωποι μαθαίνουμε να συσχετίζουμε συνειρμικά το φάρμακο με ελάφρυνση των συμπτωμάτων (εξαρτημένο ερέθισμα – αντίδραση).

(Η κλασική εξάρτηση (Pavlovian η Respondent Conditioning) είναι μια μορφή συνειρμικής μάθησης, που για πρώτη φορά παρουσιάστηκε από τον Ιβάν Παβλόφ. Η τυπική διαδικασία για την εισαγωγή της κλασικής εξάρτησης περιλαμβάνει παρουσιάσεις ενός ουδέτερου ερεθίσματος μαζί με κάποιο σημαντικό ερέθισμα. Το ερέθισμα θεωρείται ουδέτερο όταν δεν έχει ως αποτέλεσμα κάποια εμφανή συμπεριφορά (απάντηση) από τον υπό διερεύνηση οργανισμό. Ο Παβλόφ αναφέρεται σε αυτό ως εξαρτημένο ερέθισμα. Αντίθετα, η παρουσίαση των σημαντικών ερεθισμάτων αναγκαστικά διεγείρει μια φυσική, συχνά ανακλαστική, απάντηση. Αυτού του είδους το ερέθισμα και την αντίστοιχη απάντηση ο Παβλόφ ονομάζει ανεξάρτητο ερέθισμα και ανεξάρτητη απάντηση. Αν τα ουδέτερα και τα ανεξάρτητα ερεθίσματα συνδέοντα επανειλημμένα, τα δυο ερεθίσματα γίνονται συνειρμικά και ο οργανισμός αρχίζει να παράγει μία συμπεριφορική απάντηση, την οποία ο Παβλόφ αποκάλεσε εξαρτημένη απόκριση. Η κλασική εξάρτηση έχει αποδειχθεί σε πολλά είδη με διάφορες μεθοδολογίες).

Regression toward (or to) the mean

Θα αναρωτιέστε τι σχέση έχει ένα όρος της στατιστικής με την ομοιοπαθητική και τις εναλλακτικές θεραπείες γενικότερα. Η “μετάπτωση προς το μέσο” (πχ, όρο) είναι το φαινόμενο όταν μια μεταβλητή είναι ακραία στη πρώτη μέτρηση του, αλλά τείνει να είναι πιο κοντά στο μέσο όρο σε δεύτερη μέτρηση. Στις περιπτώσεις των εναλλακτικών θεραπειών, αυτό μεταφράζεται ως εξής: Ένα άρρωστο ζώο θα λάβει ομοιοπαθητική αγωγή και θα παρουσιάσει βελτίωση. Αυτή η παρατήρηση όμως είναι εσφαλμένη διότι η ασθένεια θα ξεπερνιόταν ούτως ή άλλως, με αποτέλεσμα τα “εύσημα” να αποδοθούν σε κάποιο φάρμακο που ποτέ δεν είχε θεραπευτική αξία.

Τέλος, ανεκδοτικοί ισχυρισμοί του τύπου “Ναι αλλά στο δικό μου ζώο δουλεύει!”, δε μπορούν να γίνουν αποδεκτοί, διότι δεν μπορούν να τεκμηριωθούν.

https://www.ellinikahoaxes.gr/2016/11/24/homeopathy-treatments-must-be-labelled-to-say-they-do-not-work/

Ρέικι και ζώα

Πρόκειται για μια “πνευματική” μέθοδο θεραπείας που δεν είναι τίποτα περισσότερο από διαλογισμός με το κατοικίδιό μας. Δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη πως το Ρέικι δουλεύει σε ανθρώπους, πόσο μάλλον σε ζώα. Εν ολίγοις, ενδέχεται να ξοδέψετε ένα σωρό λεφτά για τέτοιες διαδικασίες, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Όπως και στην ομοιοπαθητική, ανεκδοτικοί ισχυρισμοί του τύπου “Ναι αλλά στο δικό μου ζώο δουλεύει!”, δε μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστοι, για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω.

Αρωματοθεραπεία και ζώα

Ένα ακόμη παράδειγμα τσαρλατανισμού με δυνητικά επικίνδυνες συνέπειες. Η αρωματοθεραπεία χρησιμοποιεί αιθέρια έλαια, για την αντιμετώπιση παθήσεων. Τα έλαια προέρχονται από διάφορα μέρη φυτών. Αναμειγνύονται με άλλη ουσία (λάδι, λοσιόν ή αλκοόλ) και στη συνέχεια τοποθετούνται στο δέρμα, εισπνέονται ή ψεκάζονται στον αέρα. Επιστημονική βάση; Ανύπαρκτη! Ανεκδοτικοί ισχυρισμοί και testimonials, επίσης δεν έχουν καμία αξία.

Βιοσυντονισμός και ζώα

Η διαδικασία του βιοσυντονισμού εφευρέθηκε στη Γερμανία το 1977 από τον Φραντς Μορέλ (Franz Morell) και τον γαμπρό του, μηχανικό Έριχ Ράσε (Erich Rasche). Αρχικά την προώθησαν ως «MORA-Θεραπεία», από τα MOrell και RAsche. Ορισμένες από τις συσκευές περιέχουν ένα ηλεκτρονικό κύκλωμα το οποίο μετράει την ηλεκτρική αντίσταση του δέρματος. Η λειτουργία τους είναι παρόμοια με το E-Meter της Σαϊεντολογίας, αφού ο Φραντς Μορέλ ήταν επηρεασμένος από τη Σαϊεντολογία, και το οποίο οι δημιουργοί του βιοσυντονισμού προσπάθησαν να βελτιώσουν

Κατά τη συμβατική επιστημονική θεώρηση, ο βιοσυντονισμός είναι μια ακόμη ψευδοεπιστήμη που μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία των ασθενών. Για του λόγου το αληθές, υπάρχουν εκατοντάδες μελέτες. Εξυπακούεται πως η εν λόγω μέθοδος, δεν έχει καμία θεραπευτική αξία για τα κατοικίδια μας.

https://www.ellinikahoaxes.gr/2016/11/23/bioresonance-2/

Συνοψίζοντας, θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε με σοβαρό σκεπτικισμό τις λεγόμενες “εναλλακτικές θεραπείες” για τους πιστούς μας φίλους. Αποτελεί άποψη του υπογράφοντα πως η χρήση τους θα πρέπει να αποφεύγεται, ειδικά όταν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε σοβαρά προβλήματα υγείας. Διαφορετικά, οι συνέπειες μπορεί να είναι συντριπτικές, οδηγώντας σε επιδείνωση της υγείας, ή ακόμη και στο θάνατο του κατοικιδίου μας. Δε πρέπει να ξεχνάμε πως όλοι οι “θεραπευτές” αυτού του είδους, συνήθως δεν έχουν τη παραμικρή κτηνιατρική κατάρτηση. Ακόμη και “πτυχιούχοι” διαφόρων  σχολών δε μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστοι, διότι η αξία των διαπιστευτηρίων τους, δε ξεπερνά την αξια του χαρτιού πάνω στο οποίο έχουν τυπωθεί…