Οδεύει η ανθρωπότητα προς μια νέα Εποχή των Παγετώνων;

Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία σχετικά με τις φήμες για τον ερχομό μιας νέας εποχής παγετώνων που θα πλήξει σφοδρά και την Ευρώπη μεταξύ άλλων, με καταστροφικές συνέπειες για την ανθρωπότητα. Ο επερχόμενος «Μεγάλος Χειμώνας», θα αρχίσει το 2018 (ή 2019), θα οφείλεται σε χαμηλή ηλιακή δραστηριότητα και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη του αιώνα.

ΨΕΥΔΗΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ

CLIKBAIT

Το είδαμε στο newsbomb.gr, pronews.gr, makeleio.gr, katohika.gr, kontranews.gr, el.gr, oparlapipas.gr και γενικά σε όλο το «αφυπνισμένο» διαδίκτυο.

Τι θα συμβεί με τον καιρό το 2018;

Ο ισχυρισμός βασίζεται στη διαπίστωση πως εξαιτίας της «επερχόμενης» χαμηλής ηλιακής δραστηριότητα, η Γη θα εισέλθει σε μια νέα εποχή των παγετώνων.

Η δραστηριότητα του ήλιου αυξομειώνεται σε έναν κύκλο περίπου 11 ετών, αλλά επίσης ποικίλλει σε χρονικά διαστήματα αιώνων.

Ο 11ετης κύκλος της ηλιακής δραστηριότητας

Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι επιστήμονες έχουν εξετάσει λεπτομερώς τη περιοδικότητα των ηλιακών κύκλων για να συλλέξουν χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη των συνθηκών των μελλοντικών. Γνωρίζουμε ότι τα 11 χρόνια είναι ένας μέσος όρος και ορισμένοι κύκλοι είναι τόσο σύντομοι όσο 9 χρόνια ή μεγαλύτεροι όσο και 14 χρόνια. Ο αριθμός των ηλιακών κηλίδων κατά τη διάρκεια του έτους αιχμής, που ονομάζεται μέγιστο ηλιακό σημείο, μπορεί να κυμαίνεται από 50 έως και 260. Η ταχύτητα με την οποία οι αριθμοί των ηλιακών κηλίδων ανέρχονται σε ένα μέγιστο μπορεί να είναι όσο και 80 μήνες για ασθενέστερους κύκλους ηλιακών κηλίδων και όσο λιγότερο από 40 μήνες για τους ισχυρότερους κύκλους. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, καθώς και πολλοί άλλοι στατιστικοί κανόνες, οδηγούν σε προγράμματα πρόβλεψης, αλλά γενικά δεν παράγουν ακριβείς και λεπτομερείς προβλέψεις για τον «επόμενο» κύκλο των ηλιακών κηλίδων.

Η (μεσαιωνική) “Μικρή Εποχή των Παγετώνων”

Υπάρχουν στοιχεία για μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλότερων παγκόσμιων μέσων θερμοκρασιών που ξεκινούν από περίπου το 1300 έως το 1500 (οι εκτιμήσεις ποικίλλουν) και τελειώνουν μεταξύ 1700 και 1800. Αυτή η περίοδος ονομάζεται «Μικρή Εποχή των Παγετώνων».  Έχουν προταθεί διάφορες αιτίες: χαμηλά επίπεδα ηλιακής ακτινοβολίας, αυξημένη ηφαιστειακή δραστηριότητα, μεταβολές στην κυκλοφορία των ωκεανών, μεταβολές στην τροχιά της Γης και της κλίσης του άξονα, εγγενής μεταβλητότητα στο παγκόσμιο κλίμα κτλ. Επρόκειτο για μια μικρή ψύξη του Βόρειου Ημισφαιρίου που αν και προκάλεσε κάποια σοβαρά προβλήματα (πχ σε καλλιέργειες) δεν ήταν παγκόσμιο φαινόμενο.

Αυτή η εποχή, έχει συνδεθεί με το φαινόμενο «Maunder Minimum» που χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερα χαμηλή ηλιακή δραστηριότητα και διάρκεσε από το 1645 ως το 1715 περίπου.

Παρά τις δυσκολίες, ο πολιτισμός και η οικονομία γενικά άνθισαν στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της Μικρής Εποχής των Παγετώνων. Αυτό είναι περισσότερο ορατό με τον τρόπο που οι άνθρωποι μεταμόρφωσαν το περιβάλλον τους κατά τον 17ο και 18ο αιώνα με την αποκατάσταση και επέκταση και της γεωργίας, για παράδειγμα στην Ολλανδία και την Αγγλία.

Είχε προηγηθεί η Μεσαιωνική Ζεστή Περίοδος(950 – 1250), όπου ορισμένες περιοχές, κυρίως στον Βόρειο Ατλαντικό και σε μέρη της Ευρώπης, ήταν τουλάχιστον τόσο ζεστές όσο σήμερα, αν όχι θερμότερες. Ωστόσο, οι υπόλοιπες περιοχές ήταν ψυχρότερες και τα συνολικά στοιχεία δείχνουν ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες κατά την περίοδο αυτή ήταν παρόμοιες με εκείνες στην αρχή ή στα μέσα του 20ου αιώνα και πιο κρύες από σήμερα. Περισσότερα εδώ.

Στη πραγματικότητα όμως, ενώ η Μικρή Εποχή των Παγετώνων ξεκίνησε περί το 1300 και διάρκεσε έως το 1800, καταλαμβάνει ένα πολύ μεγαλύτερο διάστημα σε σχέση με το φαινόμενο Maunder Minimum. Το φαινόμενο έχει αποδοθεί σε αυξημένη ηφαιστειακή δραστηριότητα και όχι σε χαμηλή ηλιακή δραστηριότητα, ενώ δεν επηρέασε όλον το πλανήτη.

Οι αναφορές για μια επερχόμενη νέα εποχή των παγετώνων, βασίζονται σε ένα μοντέλο του ηλιακού κύκλου, που κυκλοφόρησε το 2015 από την καθηγήτρια Valentina Zharkova του Πανεπιστημίου της Northumbria. Το μοντέλο, προβλέπει μια σημαντική μείωση της ηλιακής δραστηριότητας τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Ακόμη και αν η προβλεπόμενη πτώση της ηλιακής δραστηριότητας επηρεάσει σημαντικά το κλίμα της Γης, κανείς δεν λέει (ούτε η ίδια η Zharkova) ότι θα οδηγούσε σε μια νέα εποχή των παγετώνων. Ακόμη και αν βιώσουμε ένα φαινόμενο σαν το Maunder Minimum, θα είναι τοπικό (πχ Βόρεια Ευρώπη), αλλά ακόμη και αυτή η πιθανότητα είναι εξαιρετικά μικρή.

Το εάν η Μικρή Εποχή των Παγετώνων οφειλόταν εν μέρει στον ηλιακό κύκλο, δεν έχει επιβεβαιωθεί από σύγχρονες παρατηρήσεις. Η ηλιακή δραστηριότητα έχει μειωθεί γενικά από τα μέσα του 20ου αιώνα, ωστόσο η μέση θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί με ρυθμό χωρίς προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία (βλ. Κατωτέρω γραφική παράσταση). Ενώ η πρόσφατη ηλιακή μέγιστη τιμή ήταν η ασθενέστερη των τελευταίων 100 χρόνων, το 2016 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ιστορικά.

Επομένως, εάν οι ηλιακοί κύκλοι επηρεάζουν αρκετά το κλίμα του πλανήτη μας για να προκαλέσουν μικρές εποχές παγετώνων, γιατί η μείωση των τελευταίων δεκαετιών δεν προκαλεί μείωση των θερμοκρασιών; Υπάρχουν στοιχεία ότι οι αυξομειώσεις στην ηλιακή δραστηριότητα διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στο κλίμα της Γης, αλλά όχι ιδιαιτέρως σημαντικό.

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες αναγνωρίζονται ευρέως ως ο κύριος λόγος για το ακραίο φαινόμενο του θερμοκηπίου που έχουμε δει τον τελευταίο αιώνα. Το κλίμα της Γης έχει αλλάξει φυσικά πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά η ταχύτητα της σύγχρονης υπερθέρμανσης είναι άνευ προηγουμένου.

Ακόμα κι αν η μείωση της ηλιακής δραστηριότητας προκαλέσει ψύξη της Γης παρόμοια με αυτή της Εποχής των Παγετώνων, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι θα μας σώσει από την ανθρωπογενή αύξηση της θερμοκρασίας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 πρότεινε πως ακόμη και σημαντική μείωση της ηλιακής δραστηριότητας «θα μπορούσε να επιβραδύνει αλλά όχι να σταματήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη» που προκαλείται από τον άνθρωπο.

Μια μελέτη του 2015 κατέληξε σε παρόμοια συμπεράσματα, διαπιστώνοντας ότι η χαμηλή ηλιακή ενέργεια μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα περιφερειακά κλίματα για δεκαετίες, αλλά όχι αρκετά για να προσφέρει μεγάλη ανακούφιση από τη μακροπρόθεσμη κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Οποιαδήποτε μείωση της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας λόγω μιας μελλοντικής μείωσης της ηλιακής δραστηριότητας θα έχει εξαιρετικά μικρό αντίκτυπο στο φαινόμενο της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης.

Συμπέρασμα

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι πως η σημαντική μείωση της ηλιακής δραστηριότητας στο προσεχές μέλλον, είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα στους επιστημονικούς κύκλους. Αυτό στο οποίο όμως φαίνεται όλοι να συμφωνούν, είναι πως ακόμη και αν αυτή μειωθεί σημαντικά, οι επιπτώσεις στο κλίμα της Γης και στην ανθρωπότητα γενικά, θα είναι αμελητέες. Η NASA ουδέποτε “αποκάλυψε” ή έστω υπαινίχθηκε ένα τέτοιο σενάριο.