Απολογισμός. Πόσα ψέματα είδαμε μέσα σε ένα μήνα σχετικά με τις φονικές πυρκαγιές;

Έχει περάσει ένας μήνας από τη μαύρη Δευτέρα 23/7/2018 και την φονική πυρκαγιά στην ανατολική Αττική. Πόση παραπληροφόρηση “φάγαμε” σε αυτές τις 30 μέρες; Σας παρουσιάζουμε ό,τι καταφέραμε να εντοπίσουμε.

1. Η έκτακτη συνέντευξη τύπου στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη

Αφού ακούσαμε από το στόμα του αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα ότι: «Φυσικά θα υπάρχουν και λάθη, αλλά γενικά έγιναν, σε επιχειρησιακό επίπεδο, σωστές ενέργειες και αποφεύχθηκαν οι μεγαλύτερες απώλειες», μετά από λίγες μέρες έγινε δεκτή η παραίτηση του. Ακολούθησαν οι αλλαγές στην ηγεσία του Πυροσβεστικού Σώματος και της Αστυνομίας και η παραίτησή του ΓΓ Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκη.

Αυτό που μας εντυπωσίασε όμως στην συνέντευξη τύπου ήταν οι εικόνες της παρουσίασης, όπου είδαμε να παρουσιάζουν στο χάρτη τις αρχικές εστίες. 

Για την περίπτωση της Κινέτας παρουσίασαν την αρχική εστία και ανέφεραν ότι μετά την αρχική εστία εμφανίστηκαν ακόμη 13 εστίες. Όμως αν συγκρίνουμε την εικόνα της παρουσίασης με τις καμένες εκτάσεις από την εικόνα που μας δίνει ο δορυφόρος Sentinel-2 θα διαπιστώσουμε ότι οι δύο εστίες κάτω από το Χάνι Δερβένι έχουν τοποθετηθεί σε σημείο που δεν έχει καεί.

Στην φονική πυρκαγιά της ανατολικής Αττικής είδαμε να παρουσιάζουν τις αρχικές εστίες σε άσχετα σημεία από το σημείο που η πυρκαγιά ξεκίνησε. Είναι πια γνωστό ότι η φονική πυρκαγιά ξεκίνησε σε οικόπεδο που βρίσκεται κοντά στο Ντου Πεντέλης και σημειώνεται στον παρακάτω χάρτη με κίτρινη βούλα.

Υπάρχει και βίντεο από κάμερα ασφαλείας που έχει καταγράψει το ξεκίνημα της πυρκαγιάς.

Στο παρακάτω χάρτη βλέπουμε το ακριβές σημείο όπου η κάμερα ασφαλείας κατέγραψε την αρχική εστία της πυρκαγιάς.

2. Φωτογραφίες

Όπως σε όλες τις μεγάλες καταστροφές, εμφανίστηκαν φωτογραφίες στα social media που δεν έχουν καμιά σχέση με τις φωτιές στην Ελλάδα.

Περισσότερα ΕΔΩ.

3. Αν δεν είχαμε «στραβώσει» με τον Πούτιν θα μας το είχε στείλει;

Πρόκειται για δημοσίευμα με αρχική πηγή προέλευσης το makeleio.gr, σύμφωνα με το οποίο, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, θα έστελνε στην Ελλάδα το βαρύ πυροσβεστικό αεροσκάφος Be-200 για να συνδράμει στο έργο της πυρόσβεσης, αλλά δεν το έκανε διότι έχει «στραβώσει» με το πρόσφατο διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Αθήνας-Μόσχας.

Είναι αλήθεια;
Όπως μεταδίδει το Ria Novosti, το Sputnik Greece και σχεδόν το σύνολο των ρωσικών ΜΜΕ, ο Πούτιν απέστειλε τηλεγράφημα στο Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και το Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στο οποίο αφού εκφράζει τα συλλυπητήρια του για τη τραγωδία, τόνισε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να παρέχει την απαραίτητη βοήθεια προκειμένου η Ελλάδα να ξεπεράσει αυτή τη δύσκολη κατάσταση.

Περισσότερα ΕΔΩ.

4. Ξένοι πράκτορες έκαψαν την Ελλάδα

Πριν ακόμη σβήσουν οι φλόγες των πυρκαγιών και καταμετρηθούν οι νεκροί, κυκλοφόρησαν ισχυρισμοί ή υπαινιγμοί πως ξένοι πράκτορες έκαψαν την Ελλάδα.

Για «ασύμμετρο φαινόμενο» έκανε λόγο, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 23/7, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δήλωση που παραπέμπει σε «ασύμμετρη απειλή», δηλαδή δράση τρίτων εις βάρος της χώρας με τη χρήση ανορθόδοξων και μη συμβατικών μέσων (π.χ. δολιοφθορές εν καιρό ειρήνης).

Τη στιγμή που δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη έρευνες για τα αίτια της πυρκαγιάς, είναι απόλυτα αυθαίρετο αυτή να αποδίδεται σε «ξένους πράκτορες» και «ασύμμετρες απειλές». Λίγες ώρες αργότερα, ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, επιχείρησε να διευκρινίσει πως μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις για υποβολιμιαίες ενέργειες.

5. Θεωρίες συνωμοσίας

Κάποιοι για λόγους κλικοθηρίας και like-farming, δε δίστασαν να διατυπώσουν εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας.

Περισσότερα ΕΔΩ

6. “Εμπρησμός στα Γεράνεια όρη για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων βωξίτη”

Αναρτήσεις στο Facebook με χιλιάδες κοινοποιήσεις και άρθρα, ισχυρίζονται πως οι φωτιές στα Γεράνεια Όρη στη Κινέτα, ήταν αποτέλεσμα εμπρησμού για να επιτραπεί η εκμετάλλευση κοιτασμάτων βωξίτη από ιδιωτική εταιρία.

Οι ισχυρισμοί περιστρέφονται γύρω από την εταιρία “ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟΝ ΑΜΕ” (όμιλος Μυτιληναίου). Εκτός του γεγονότος πως τα Γεράνεια Όρη ανακηρύχθηκαν προστατευόμενη περιοχή δίκτυο NATURA 2000, μόλις πέρυσι, υπήρξε αρνητική απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής, στο αίτημα αδειοδότησης, της Ανώνυμης Μεταλλευτικής Εταιρείας ΔΕΛΦΟΙ – ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε, για έρευνα σε έκταση 50.000 στρ. στα Γεράνεια Ορη, με απώτερο σκοπό την εξόρυξη βωξίτη.

Επιπλέον
Σύμφωνα με το Άρθρο 117, παρ. 3 του Ελληνικού Συντάγματος: «Δημόσια ή ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται από πυρκαγιά ή που με άλλο τρόπο αποψιλώθηκαν ή αποψιλώνονται δεν αποβάλλουν για το λόγο αυτό το χαρακτήρα που είχαν πριν καταστραφούν, κηρύσσονται υποχρεωτικά αναδασωτέες και αποκλείεται να διατεθούν για άλλο προορισμό.»

Η εγκύκλιος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με ημερομηνία 30/8/2017, καθορίζει με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια τις ενέργειες που ακολουθούνται μετά από πυρκαγιά στις εκτάσεις και προβλέπει εντατικοποίηση των ελέγχων σε καμένες εκτάσεις και άμεσες ενέργειες αποκατάστασης είτε με φυσικό τρόπο, είτε με αναδάσωση.

Από τα ανωτέρω γίνεται κατανοητό πως ο εμπρησμός μιας έκτασης, δυσκολεύει παρά διευκολύνει την εκμετάλλευση από επιτήδειους σε δεύτερο χρόνο.

7. Είδαμε και θρησκευτική εκμετάλλευση των πυρκαγιών.

Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η ανάρτηση στο προσωπικό ιστολόγιο του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβροσιου, όπου αποδίδει τη καταστροφή στην «οργή του Θεού» εξαιτίας της «αθεΐας του ΣΥΡΙΖΑ».

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι απόψεις Αμβροσίου, αποδοκιμάστηκαν από τη κοινή γνώμη και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.

8. Ο δήμαρχος Μαραθώνα, Ηλίας Ψινάκης, δήλωσε σε τηλεοπτικούς Σταθμούς ότι κάηκε και το σπίτι του.

Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό φωτορεπορτάζ της ιστοσελίδας youweekly.gr, η οικία του δημάρχου έχει μόνο πολύ μικρές ζημιές στους εξωτερικούς τοίχους της περίφραξης. Η φωτιά έκαψε τα γύρω δέντρα και «έγλειψε» την περίφραξη, μαυρίζοντας τους τοίχους σε κάποια σημεία. Ωστόσο το εσωτερικό της οικίας, όπως φαίνεται καθαρά στις φωτογραφίες, δεν έχει υποστεί φθορές από τη φωτιά.

Περισσότερα ΕΔΩ.

9. Τα πληγωμένα χέρια του πυροσβέστη από τη Κινέτα.

Όπως διαβάζουμε στη Telgraph, η εικόνα απεικονίζει το καμένο χέρι της 26χρονης Katy Emslie, η οποία το 2015 έπαθε έγκαυμα προσπαθώντας να σβήσει την φωτιά που έπιασε το δωμάτιο τής από φορητό φορτιστή κινητού τηλεφώνου (Power bank) που εξερράγη.

Περισσότερα ΕΔΩ.

10. Αιολικό πάρκο στο Αντίριο.

Κυκλοφόρησε η παραπάνω εικόνα, που υπονοεί ότι η πυρκαγιά στο Αντίρριο τον Αύγουστο του 2017 είχε ως σκοπό την εγκατάσταση ενός αιολικού πάρκου.

Καταρχάς, η ημερομηνία της πυρκαγιάς δεν ήταν η 12 αλλά η 27 Αυγούστου του 2017.

Χρησιμοποιώντας τις δορυφορικές εικόνες του Sentinel-2 μπορούμε να δούμε την ακριβή περιοχή της πυρκαγιάς και την έκταση που κάηκε (περίπου 100 στρέμματα).

Στην παρακάτω εικόνα μπορούμε να δούμε τις γύρω ανεμογεννήτριες, μαρκαρισμένες με λευκό κύκλο, με πηγή τον Γεωπληροφοριακό Χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας.
Όπως μπορούμε να δούμε η πυρκαγιά ήταν κοντά στην τοποθεσία που εγκαταστάθηκε μια ανεμογεννήτρια, αλλά όχι στο ακριβές σημείο. 

Δεύτερον, ο συγκεκριμένος αιολικός σταθμός δεν πήρε έγκριση μετά την πυρκαγιά αλλά πολύ νωρίτερα, τον Μάιο του 2014.

Περισσότερα ΕΔΩ.

11. Η φωτογραφία με τον εμπρηστικό μηχανισμό της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ

Η εφημερίδα Έθνος δημοσίευσε μια φωτογραφία-ντοκουμέντο «εμπρηστικού μηχανισμού» με τον ισχυρισμό ότι αυτή προέρχεται από την ανατολική Αττική. Ο ισχυρισμός της εφημερίδας, μαζί με την φωτογραφία του «εμπρηστικού μηχανισμού», αναπαράχθηκε από πλήθος ενημερωτικών ιστοσελίδων, όμως η φωτογραφία δεν ήταν από την ανατολική Αττική και δεν επρόκειτο για εμπρηστικό μηχανισμό, αλλά για σκουπίδια που κάηκαν. 

Επισκεφτήκαμε το σημείο που βρέθηκαν (τα γκαζάκια) και μιλήσαμε με τον κ. Πολυχρόνη που τα φωτογράφησε και το κοινοποίησε δημόσια στο facebook. Όπως μας είπε, βρήκε τα δύο γκαζάκια την Τρίτη, 24/7/2018, και πριν τα φωτογραφίσει ενημέρωσε την Πυροσβεστική, η οποία κατέφθασε στο σημείο μέσα σε λίγα λεπτά. Tο κλιμάκιο της ΠΥ έλεγξε τα φιαλίδια και αποχώρησε χωρίς να τα περισυλλέξει. Ας ακούσουμε την μαρτυρία του στο παρακάτω βίντεο.

Στην έρευνα μας, φωτογραφίσαμε από κοντά τόσο το «αποκλειστικό ντοκουμέντο» του Έθνους, όσο και το δεύτερο φιαλίδιο που φωτογράφησε ο κ. Πολυχρόνης. Επιπλέον, σε πολύ μικρή απόσταση βρήκαμε και τρίτο γκαζάκι. Όλα ήταν χρησιμοποιημένα, δηλαδή τρυπημένα από το έμβολο του καμινέτου.

Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν να έχουν χρησιμοποιηθεί ως εμπρηστικός αυτοσχέδιος μηχανισμός. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα έπρεπε τα φιαλίδια να έχουν εκραγεί, με αποτέλεσμα να μην είναι στην κατάσταση που τα βρήκαμε, τόσο εμείς όσο, κυρίως, και το κλιμάκιο της ΠΥ την Τρίτη το μεσημέρι. Γι’ αυτό άλλωστε και οι πυροσβέστες, όπως αποδείχθηκε, δεν ενδιαφέρθηκαν να τα περισυλλέξουν και να τα εξετάσουν περαιτέρω.

Η εφημερίδα δεν ζήτησε ούτε συγνώμη. 

Περισσότερα ΕΔΩ.

12. Μεγάλη σύγχυση με τον αριθμό των νεκρών και των αγνοουμένων

Μεγάλη σύγχυση και παραπληροφόρηση προέκυψε αναφορικά με το σύνολο των νεκρών και των αγνοουμένων από τις φονικές πυρκαγιές στην Αττική. Αυτή η κατάσταση οφείλεται εν πολλοίς σε διαδικαστικά «προβλήματα» και κυρίως σε ανακριβή δημοσιεύματα που ανεβάζουν τον αριθμό των θυμάτων από 116 έως 180 άτομα. Αναλυτικά ΕΔΩ.

13. Έστειλε e-mails η Αμερικάνικη Πρεσβεία για εκκένωση των πυρόπληκτων περιοχών από το μεσημέρι της Δευτέρας 23/7;

Μια θεωρία που απέκτησε αρκετή αναγνωσιμότητα, υποστηρίζει πως η Αμερικανική Πρεσβεία απέστειλε μαζικά emails σε πολίτες των ΗΠΑ για να απομακρυνθούν από τα σημεία των πυρκαγιών, το μεσημέρι της Δευτέρας 23/7.

Αρχική πηγή του ισχυρισμού φαίνεται πως είναι ανάρτηση στο προσωπικό ιστολόγιο και στη σελίδα στο Facebook του κ. Δημητρίου Καζάκη, επικεφαλής του ΕΠΑΜ.

Όμως η Αμερικάνικη Πρεσβεία έστειλε email στις 24/7 και όχι στις 23.

Ο κύριος Καζάκης αντί να ζητήσει συγνώμη για το λάθος του, άλλαξε την ώρα έναρξης της πυρκαγιάς στη Πεντέλη, για να ταιριάζει με τους ισχυρισμούς του.

Αναλυτικά ΕΔΩ.

14. Αμερικανοί πυροσβέστες διαψεύδουν Μητσοτάκη: Επικίνδυνα τα βρεγμένα ρούχα στη φωτιά

Με αφορμή τοποθέτηση του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη, αναφορικά με τη χρήση βρεγμένων ρούχων για προστασία από εγκαύματα σε περιπτώσεις πυρκαγιάς, είδαμε δημοσιεύματα που ισχυρίζονται ότι «είναι επικίνδυνα τα βρεγμένα ρούχα στη φωτιά» και επιπλέον ότι «Αμερικανοί πυροσβέστες εξηγούν γιατί δεν πρέπει να φοράμε βρεγμένες μπλούζες στη φωτιά». Τελικά είναι επικίνδυνα τα βρεγμένα ρούχα στη φωτιά;

Αναλυτικά ΕΔΩ.

15. 1 Αυγούστου 2016 κάηκε η Εύβοια και «φύτρωσαν» ανεμογεννήτριες

Στις 28 Ιουλίου 2016 (και όχι στις 1/8/2016) ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά κοντά στο Λίμνη της Εύβοιας, η οποία τέθηκε υπό έλεγχο στις 2 Αυγούστου 2016. Η καμένη έκταση φαίνεται στο παρακάτω χάρτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου.

Για να δούμε τις θέσεις των ανεμογεννητριών στην ίδια περιοχή, θα πρέπει να κοιτάξουμε το χάρτη της ΡΑΕ, όπου καταγράφονται όλες οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τα κίτρινα σχήματα αντιπροσωπεύουν ανεμογεννήτριες και είναι ξεκάθαρο πως δεν είναι τοποθετημένες σε σημεία που έχουν καεί από τη πυρκαγιά. Η παρακάτω εικόνα αποτελεί συγχώνευση των δυο παραπάνω, για να γίνει πιο εύκολα κατανοητό που υπάρχει καμένη έκταση και που ανεμογεννήτριες. Με κόκκινο χρώμα η καμένη έκταση, με κίτρινο οι ανεμογεννήτριες.

Αναλυτικά ΕΔΩ.

16. Ειπώθηκε από το BBC ότι οι νεκροί από τις πυρκαγιές ξεπερνούν τους 300;

Αναζητώντας συγκεκριμένα δημοσίευμα του BBC για «300 νεκρούς στις ελληνικές πυρκαγιές», δεν βρήκαμε καμία σχετική αναφορά, τόσο μέσω Google, όσο και στην απευθείας αναζήτηση της ιστοσελίδας.

Αναλυτικά ΕΔΩ.

17. Ο αντιπρόεδρος της Εταιρείας ΠΑΓΙΩΝ ΕΥΔΑΠ και στέλεχος των ΑΝΕΛ, Γιώργος Μαϊστράλης, αναρωτιέται αν οι φωτιές μπήκαν με κατευθυνόμενα ενεργειακά όπλα.

Δύο αναρτήσεις του αντιπροέδρου της Εταιρίας Παγίων ΕΥΔΑΠ και στελέχους των ΑΝΕΛ, Γιώργου Μαϊστράλη, έγιναν viral. O Κύριος Μαιστράλης, πόσταρε ένα βίντεο από το Youtube, βάσει του οποίου η Ελλάδα δέχεται επίθεση με “ενεργειακά όπλα”, δίνοντας μια εναλλακτική ερμηνεία για τις πυρκαγιές.

Μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η ανάρτηση του, ο κ. Μαϊστράλης έδωσε διευκρινήσεις, αναφέροντας:

Η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. διευκρίνισε ότι ο κ. Γεώργιος Μαϊστράλης δεν είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. O κ. Γεώργιος Μαϊστράλης είναι Αντιπρόεδρος της Εταιρείας ΠΑΓΙΩΝ ΕΥΔΑΠ (NΠΔΔ), που αποτελεί άλλη εταιρεία και ουδεμία σχέση έχει με την ΕΥΔΑΠ Α.Ε.

18. Βρέθηκε παιδάκι 6 ετών ζωντανό σε παιδικό κάθισμα μισοκαμμένου αυτοκινήτου στον Βουτζά, μια εβδομάδα μετά τη φωτιά.

Η ψευδής είδηση ξεκίνησε από μια ανάρτηση στο facebook.

Σε αυτή την περίπτωση αντί να ελέγξουν την είδηση πριν την δημοσιεύσουν, έκαναν το αντίθετο. Πρώτα την δημοσίευσαν και μετά την έλεγξαν και την διόρθωσαν.

19. Η συγγραφέας Ανίτα Πανάρετου έγινε “σύζυγος του Μπάμπη Παπαπαναγιώτου”.

https://archive.fo/XXQIP

Η συγγραφέας έχει διαψεύσει κατηγορηματικά ότι είναι η συντάκτρια της επιστολής «Άκου να σου πω Αλέξη» και σύζυγος του Μπάμπη Παπαπαναγιώτου.

Η κ. Αννίτα Παναρέτου αναφέρει σχετικά:

“Με αφορμή την τραγωδία στην Ανατολική Αττική, δημοσιεύτηκε έντονη επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα, την οποία υπογράφει κάποια κυρία «Αννίτα Π».

Το βράδυ 31ης Ιουλίου προς 1η Αυγούστου 2918 αναρτήθηκε στο Tribune.gr η ψευδής και συκοφαντική «είδηση» ότι η κυρία που έγραψε την παραπάνω επιστολή (και η οποία, όπως αναφέρεται στην ανάρτηση του Tribune.gr, είναι σύζυγος του Μ. Παπαπαναγιώτου που αποτελεί παράγοντα της Νέας Δημοκρατίας) είμαι εγώ.
Ταυτόχρονα αναρτάται η φωτογραφία μου, καθώς και βιογραφικό μου σημείωμα, με σχετικά απαξιωτικά σχόλια. Επισυνάπτω τον σχετικό σύνδεσμο: https://www.facebook.com/tribune.gr/posts/1645094652284597
Και δηλώνω ότι:
Δεν είμαι η «Αννίτα Π.» που συνέταξε την επιστολή προς τον πρωθυπουργό (όπως συνάγεται, η «Αννίτα Π.» είναι πιθανώς η Αννίτα Παπαπαναγιώτου).
Δεν είμαι σύζυγος του Μ. Παπαπαναγιώτου.

Σας παρακαλώ να συνδράμετε στην αποκατάσταση της αλήθειας, με όποιο τρόπο κρίνετε πρόσφορο.
Σας ευχαριστώ.
Με εκτίμηση,
Αννίτα Π. Παναρέτου
Συγγραφέας, Δρ.Φ.”

Το tribune.gr, ζήτησε συγνώμη από τη συγγραφέα για την ατυχή αναδημοσίευση.

https://archive.fo/x1UnR